ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΟΥ ΠΥΡΓΟΥ ΡΟΔΟΚΑΝΑΚΗ
Η οικογένεια Ροδοκανάκη υπήρξε μία αρχοντική οικογένεια της Χίου, από τα βυζαντινά χρόνια μέχρι και τον εικοστό αιώνα, ένας κλάδος της οποίας εγκαταστάθηκε στη Μασσαλία στη διάρκεια του 19ου αιώνα, ενώ μέλη αυτού διακρίθηκαν κυρίως στον χώρο των επιχειρήσεων. Η μεταγραφή του ονόματος στο λατινικό αλφάβητο διεθνώς είναι Rodocanachi, γεγονός που αντανακλά την επίδραση από το γενουατικό σύστημα.
Το συγκεκριμένο κτήριο αναφέρεται στην βιβλιογραφία του Κάμπου της Χίου ως πύργος Ροδοκανάκη-Μελλερέ και αποτελεί ένα τυπικό παράδειγμα της μορφής της μεγαλοαστικής κατοικίας που αναπτύχθηκε στον Κάμπο της Χίου κατά τα χρόνια της Γενουατικής περιόδου αλλά κυρίως την εποχή της Τουρκοκρατίας, εποχή ακμής για το εμπόριο της περιοχής. Το κτήριο χρονολογείται μόνο μέσω της μορφολογίας του, χωρίς να υπάρχει κάποια άλλη πηγή χρονολόγησης, μέσα στον 18ο αι.
Σύμφωνα με τον περιηγητή Mansuette de Nanteuil, ο οποίος επισκέφθηκε και έγραψε για το νησί το 1684, τις κατοικίες του Κάμπου αποτελούσαν μεγαλοπρεπείς επαύλεις, στις οποίες διέμεναν οι κάτοικοι κατά τους θερινούς μήνες και είχαν την μορφή πύργων, σε κτήματα με εσπεριδοειδή και άλλες καλλιέργειες.
Μετά το σεισμό του 1881, όταν και κατέπεσε μεγάλο μέρος των κτηρίων της πόλης αλλά και του Κάμπου, ο συγκεκριμένος πύργος διασώθηκε ακέραιος, ενώ οι διπλανοί του σωριάστηκαν σε ερείπια. Πιθανή εξήγηση αποτελεί το ισχυρό πέτρωμα που βρέθηκε στη θεμελίωσή του. Ωστόσο, μετά το σεισμό έγιναν κάποιες μετασκευές, όπως η μείωση του μεγέθους των ανοιγμάτων του κτιρίου, με την προσθήκη νέων, λίθινων πλαισίων, εσωτερικά του αρχικού ανοίγματος. Σώθηκε ακέραιος και ο όροφος, όπως ήταν πριν από το 1881. Ο πύργος Ροδοκανάκη – Μελλερέ έχει συμπεριληφθεί στο βιβλίο του Α. Smith “the architecture of Chios”, με τον αριθμό 166. Εκεί, δίνεται μία περιγραφή του πύργου και της κατάστασής του κατά τα έτη 1936 – 1939.
Το « τσαρδάκι» διαθέτει περιμετρικό πεζούλι, κατά την συνήθη πρακτική σε αυτές τις επαύλεις.
ΚΑΜΠΟΣ
Ο Κάμπος της Χίου είναι η εύφορη περιοχή στα νότια της πόλης, η οποία διαιρείται σε μεγάλα κτήματα ήδη από την εποχή της Γενουατοκρατίας. Τα κτήματα ανήκαν σε μεγάλες οικογένειες οι οποίες ασχολούνταν με το διαμετακομιστικό εμπόριο, σε όλη τη Μεσόγειο και τη Μαύρη Θάλασσα, φτάνοντας μέχρι το Άμστερνταμ και το Λονδίνο.
Η αρχιτεκτονική των σπιτιών, παρότι επηρεασμένη από αυτήν της Γένοβας, είχε ως αποτέλεσμα τη γέννηση ενός τοπικού αρχιτεκτονικού στυλ, με κύριο χαρακτηριστικό την θυμιανούσικη πέτρα (από το χωριό Θυμιανά), με το εντυπωσιακό γήινο κοκκινωπό χρώμα. Τα σπίτια περιβάλλονταν από μοναδικούς κήπους και περιβόλια.
Το εύφορο έδαφος και το αρκετό νερό που διαθέτει η περιοχή είναι η αιτία που επέτρεψε την εντατική καλλιέργεια εσπεριδοειδών, τα “μαντερινοπορτόκαλα” όπως λέγονται, προϊόν με το οποίο το όνομα Κάμπος έχει ταυτιστεί.
Το τυπικό Καμπούσικο κτήμα αποτελείται από το περιβόλι στην άκρη του οποίου βρίσκεται το σπίτι, που πολλές φορές είναι ένα αρχοντικό. Το σπίτι έχει ασφαλώς την αυλή του, τα βοηθητικά κτήρια όπως τους σταύλους, τις αποθήκες, το πλυσταριό και το φούρνο. “Καρδιά”, ενός περιβολιού είναι το μαγγανοπήγαδο, ένα βαθύ πηγάδι, πάνω από 30μ. από το οποίο ο μάγγανος, ένας μηχανισμός που κινούνταν από μουλάρια αντλούσε το νερό το οποίο μέσω μιας στέρνας άρδευε το περιβόλι.
Χίος
Το πέρασμα από την Δύση στην Ανατολή, το νησί του ονείρου και του Ομήρου, στολίζει το Ανατολικό Αιγαίο, απέναντι από τη μικρασιατική χερσόνησο της Ερυθραίας, τη Σμύρνη και τον Τσεσμέ, με δορυφόρους δυτικά τα Ψαρά και ανατολικά τις Οινούσσες. Γεμάτη εναλλαγές και αρώματα η μυροβόλος Χίος συνδυάζει μακραίωνη ιστορία, πολιτισμό και υπέροχα μοναδικό φυσικό τοπίο με ιδιαίτερη αρχιτεκτονική, αποκλειστικά τοπικά προϊόντα και πλούσια χλωρίδα.
Η Χίος είναι το 5ο μεγαλύτερο νησί της Ελλάδας που κατοικείται από τη Νεολιθική περίοδο. Η Χίος φημίζεται για τη μακρά ναυτική της παράδοση.
Οι φυσιολάτρες θα βρουν στη Χίο προορισμούς με περιπατητικά μονοπάτια, το Φαράγγι των Καμπιών, το μονοπάτι του ποταμού Μαλαγγιώτη και θα δουν τα σπάνια είδη ορχιδέας που φυτρώνουν στο νησί, τις άγριες τουλίπες, τις λαλάδες και μοναδικού κάλους φυσικές ομορφιές.
Στους βυζαντινούς χρόνους γύρω στον 4ο αιώνα (1346) χτίστηκε η Νέα Μονή (Νέα Μονή) και το Κάστρο της Χίου. Η Νέα Μονή φημίζεται για το μωσαϊκό της και περιλαμβάνεται στον Κατάλογο Μνημείων της Διεθνούς Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO.
Η Γένοβα κατέκτησε το νησί από το 1346 έως το 1566, την περίοδο εκείνη επεκτάθηκε το εμπόριο της μαστίχας και χτίστηκαν πολλά μεσαιωνικά χωριά στο νότιο τμήμα της Χίου. Τα Μεστά είναι ένα από τα πιο χαρακτηριστικά των μεσαιωνικών χωριών. Η σφαγή της Χίου αύξησε τη συμπάθεια της υπόλοιπης Ευρώπης και την ανάπτυξη του φιλελληνισμού. Ο Ευγένιος Ντελακρουά και ο Βίκτωρ Ουγκώ εμπνεύστηκαν από τη γενναιότητα των κατοίκων εναντίον των Τούρκων. Την εποχή των Βαλκανικών μαχών το 1912, η Χίος τελικά απελευθερώθηκε και συνδέθηκε με τις υπόλοιπες ελληνικές πόλεις.
Το νησί έχει 53.000 κατοίκους και οι περισσότεροι από αυτούς ζουν στο κέντρο της Χίου. Η Χίος φημίζεται για τη μαστίχα και τη ναυτική της παράδοση. Μια σειρά από αξιόλογες συνδέσεις δένουν τον Χριστόφορο Κολόμβο με το ελληνικό νησί της Χίου. Μπορεί να γεννήθηκε εκεί. Ωστόσο, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η ανακάλυψη της Αμερικής είχε πάει στη Χίο σε μια σειρά από ταξίδια,
Ο επισκέπτης μπορεί ακολουθώντας τις αισθήσεις του να κάνει ένα ταξίδι στο χρόνο ξεκινώντας από νότια στον αρχαιολογικό χώρο Εμποριού, να χαθεί στα στενά των αρχοντικών του Κάμπου με τα μαγγανοπήγαδα, τις βοτσαλωτές αυλές και τα περιβόλια,στα μεσαιωνικά καστροχώρια της μαστίχας, τα Μεστά, τους Ολύμπους και το Πυργί με την περίτεχνη εξωτερική τοιχοποιία των «ξυστών», και ανεβαίνοντας προς το κέντρο του νησιού στην Νέα Μονή, μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς (UNESCO 1990), με τα υπέροχα ψηφιδωτά της, στον ερειπωμένο, μαρτυρικό Ανάβατο, σχεδόν αόρατο μέσα στα βράχια και τα πεύκα, για να καταλήξει στα Βορειόχωρα με τα μοναδικά ηλιοβασιλέματα, τις παρθένες παραλίες, τα άγρια τοπία, τους τοπικούς οίνους, τις Βίγλες, το κάστρο της Βολισσού, την σκαλισμένη στο βράχο σπηλιοκλησσιά στο Άγιο Γάλας και το Εκκλησιαστικό Μουσείο των Κουρουνιών.
Γυρνώντας στη πόλη της Χίου, τη Χώρα, ο επισκέπτης μπορεί να δει τη Βιβλιοθήκη Κοραή, από τις μεγαλύτερες των Βαλκανίων, μια σειρά από αξιόλογα μουσεία όπως το Αρχαιολογικό και την Δημοτική Πινακοθήκη που λειτουργεί στο αναπαλαιωμένο κτήριο των Δημόσιων Λουτρών. Αξίζει να περιηγηθεί κανείς και στο πολύ καλά διατηρημένο Κάστρο της Χίου που απλώνεται στο ΒΑ μέρος της πόλης, την όμορφη πλατεία του και τα στενά του σοκάκια που φτιάχνουν ένα λαβύρινθο ιστορίας και μνήμης.
Στη Χίο αναβιώνουν μοναδικά έθιμα στα οποία συμμετέχουν όλοι: Ο Αγάς στα Μεστά και η Μόστρα στα Θυμιανά τις Απόκριες, ο Ρουκετοπόλεμος στο Βροντάδο το βράδυ της Ανάστασης, το Πάσχα, αλλά και τα «καραβάκια» της Πρωτοχρονιάς στη Χώρα που πρωταγωνιστούν σε ένα πρωτότυπο διαγωνισμό, ενώ κατά την διάρκεια του καλοκαιριού γίνονται πλήθος πανηγυριών, στα πλαίσια θρησκευτικών εορτασμών, με παραδοσιακή μουσική, πολύ χορό και κέφι. Στη Χίο θα βρει ο επισκέπτης μια σειρά τοπικών προϊόντων, μερικά από τα οποία είναι μοναδικά, όπως η μαστίχα και τα μανταρίνια, γλυκά του κουταλιού, παραδοσιακά ούζα και σούμα (ρακή από σύκα), λουκούμια και μαστιχόπιτες, ενώ τα παραδοσιακά της ταβερνάκια ικανοποιούν και τους πιο απαιτητικούς ουρανίσκους. Ελάτε να ζήσετε τη Χία φιλοξενία, ακολουθήστε μας στο αξέχαστο ταξίδι της ιστορίας, της ομορφιάς και της γεύσης, το ταξίδι του νόστου…
